Ergenlik Dönemi Depresyonuna Dikkat! Aile İçi Çatışmalar ve Sosyal İzolasyon Riskleri Artırıyor
Ergenlik dönemi, çocukluktan yetişkinliğe geçiş sürecinde bireyin biyolojik, bilişsel ve sosyal olarak büyük değişimler yaşadığı bir dönemdir. Bu dönemde gençler, çevrelerinden daha fazla kabul ve beğenilme arzusu duyar.
Ancak bu sürecin zorlukları, bazı gençlerde depresyon gelişimine neden olabiliyor. Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Sebile Aslı Eke, ergenlik döneminde yaşanan aile içi çatışmalar, sosyal izolasyon ve akran zorbalığının depresyon gelişimi açısından ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti.
Aile İçi Çatışmalar Depresyon Riskini Artırıyor
Uzm. Dr. Sebile Aslı Eke, ergenlik döneminde aile içi çatışmaların beklenenden fazla olmasının depresyon ve kaygı bozukluğu gelişimine zemin hazırladığını belirtti.
Bu dönemde gençler, akranlarıyla ve aileleriyle ilişkilerinde değişimler yaşar. Ebeveynleriyle sık sık çatışma yaşayan gençlerde depresyon belirtilerinin ortaya çıkma olasılığı daha yüksek olur.
Dr. Eke, şu ifadeleri kullandı:
“Bu süreçte aile içi çatışmaların beklenenden fazla olması, depresyon ve kaygı gelişimine yatkınlık oluşturabilir. Ebeveynlerin, çocuklarıyla daha sağlıklı bir iletişim kurmaya çalışmaları ve onları yargılamadan dinlemeleri çok önemlidir.”
Sosyal İzolasyon Depresyon Belirtisi Olabilir
Depresyonun en önemli belirtilerinden biri de sosyal izolasyondur. Uzm. Dr. Eke, depresyonun gençlerin duygusal, sosyal ve akademik gelişimlerini olumsuz etkilediğini vurguladı.
Özellikle okul reddi, akranlardan uzaklaşma ve ders başarısının düşmesi depresyonun göstergeleridir. Bu süreçte gençlerin okuldan kaçma, içe kapanma ve yalnız kalma isteği gibi davranışlar göstermesi ebeveynler için uyarıcı olmalıdır.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Ergenlik dönemindeki depresyon belirtileri şunlardır:
- Mutsuzluk, keyifsizlik ve içe kapanma
- Sinirlilik ve öfke kontrolünde zorluk
- Anhedoni (etkinliklerden zevk almama)
- İştah değişiklikleri (kilo kaybı veya kilo alımı)
- Uyku sorunları (uyuyamama veya aşırı uyuma)
- Enerji düşüklüğü, kronik yorgunluk
- Okul başarısında düşme ve okul reddi
- Akranlardan uzaklaşma, sosyal izolasyon
- Alkol-madde kullanımı ve kendine zarar verme eğilimleri
- Tekrarlayan ölüm ve intihar düşünceleri
Bu belirtiler ebeveynler için önemli birer uyarı niteliğindedir.
Ergen Depresyonunda Tanı ve Tedavi Süreci
Dr. Eke, depresyon tanısının klinik görüşme yoluyla konulduğunu ve hem genç hem de ailesiyle görüşülerek detaylı bir öykü alındığını belirtti. Gencin şikayetleri, aile öyküsü ve önceki psikiyatrik geçmişi dikkate alınarak depresyonun şiddeti değerlendirilir. Tanının ardından terapi ve psikofarmakolojik tedavi gibi çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır.
Tedavi Seçenekleri:
- Hafif Düzey Depresyon: Psikoeğitim, destekleyici müdahaleler, okul ve ailenin tedaviye dahil edilmesi.
- Orta Düzey Depresyon: Bilişsel davranışçı terapi, kişilerarası terapi, oyun terapisi, şefkat odaklı terapi.
- Ağır Düzey Depresyon: Psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi ve yatarak tedavi seçenekleri.
Aileler Ne Yapmalı?
Uzm. Dr. Sebile Aslı Eke, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:
- Değişimlere Duyarlı Olun: Çocuğunuzun ruhsal durumundaki ani değişiklikleri gözlemleyin.
- Dinleyici Olun: Çocuğunuzu yargılamadan dinleyin ve onun anlaşıldığını hissettirin.
- Destek Arayın: Eğer depresyon belirtilerini fark ediyorsanız, bir çocuk ve ergen ruh sağlığı uzmanından destek alın.
- Destekleyici Bir Ortam Sunun: Gençlerin güvenli ve duygusal olarak destekleyici bir ortamda yetişmesi, depresyon riskini azaltır.
Dr. Eke’nin uyarısı:
“Olumsuz aile ortamında büyüyen, istismar ve ihmal gibi travmatik yaşantılar yaşayan gençlerde depresyon riski daha yüksektir. Bu nedenle ebeveynlerin, çocuklarının ruh sağlığını desteklemesi çok önemlidir.”
Ergenlik dönemi, bireyin gelişim sürecinde kritik bir rol oynayan ve dikkatle takip edilmesi gereken bir süreçtir. Aile içi çatışmalar, sosyal izolasyon ve akran zorbalığı gibi faktörler, ergenlerde depresyon gelişme riskini artırmaktadır. Ebeveynlerin, çocuklarındaki depresyon belirtilerini tanıması ve zamanında bir uzmandan yardım alması, gençlerin ruhsal sağlığı açısından hayati önem taşımaktadır.
