İdrar Kaçırma Sorunları ve Nedenleri
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Âzer Aras Uluğ, idrar kaçırma sorununun toplumda oldukça yaygın bir şikayet olduğunu belirtiyor. “40 yaşını geçmiş her 10 kadından 7-8’inde bu sorun görülebiliyor. İdrar kaçırma, bir hastalık değil, aslında bir hastalığın belirtisidir. Kadınlarda, erkeklere kıyasla çok daha fazla sıklıkta yaşanır” diye açıklıyor.
İdrar kaçırmanın temel nedenlerine bakıldığında, mesane ve idrar kanalı yapısının önemli rol oynadığı görülüyor. “Mesaneden sonra idrar kanalı, yani üretra bulunur. Kadınlarda üretra uzunluğu 4 cm, erkeklerde ise 8-10 cm’dir. Bu durum, kadınlarda idrar kaçırma sorunlarının daha sık görülmesine neden olmaktadır” diyen Uluğ, hamilelik ve doğumun da bu sorunu tetiklediğini ifade ediyor. Hamilelik sırasında karın içi basıncının artması, mesane üzerindeki yükü artırır. Bu süreçte mesanenin destek bağları zamanla esner ve eski tonusunu kaybeder.
Ayrıca, çok sayıda doğum yapmak, iri bebek doğurmak veya doğum sürecinin uzun sürmesi gibi durumlar, mesanenin altındaki kasların ve destek dokularının yıpranmasına yol açabilir. “Bu nedenle doğum sonrası birçok kadın idrar kaçırma problemi yaşar. Sezaryenle doğum yapan kadınlarda bile, hamilelik sürecinde rahme binen büyük yük nedeniyle bu sorun ortaya çıkabilir” diye ekliyor Uluğ. Üstelik, kadınların idrar kaçırma sorununu dile getirmekten çekinmeleri ya da bunu normal karşılamaları, durumu daha da kötüleştirebilir. “Hiçbir kadının idrar kaçırması normal değildir” diyerek uyarıda bulunuyor.
Kegel Egzersizlerinin Önemi
İdrar kaçırma problemlerinin önlenmesinde Kegel egzersizlerinin büyük rol oynadığını vurgulayan Op. Dr. Âzer Aras Uluğ, “İdrar kaçırmanın çeşitli tipleri bulunmaktadır ve her birinin tedavi yöntemleri farklıdır. Bazen ameliyat gerektirebilirken, bazen de yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir” diyor.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: İlk olarak kilo kontrolü çok önemlidir. Eğer hasta kiloluysa, kilo vermesi önerilir. Çünkü fazla kilo, karın içi basıncı artırarak mesane üzerindeki yükü artırır.
- Ayrıca, aşırı çay ve kahve tüketimi de idrar kaçırma sorununu tetikleyebilir. Özellikle akşam saatlerinde tüketilen bu içecekler, mesane reseptörleri üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu nedenle çay, kahve, alkol ve sigara alımının azaltılması önerilir.
- Kegel egzersizleri, düzenli spor yapma ve beslenme alışkanlıklarını gözden geçirme, bu kasların güçlenmesine yardımcı olur.
Mesanedeki enfeksiyonlar, taşlar, tümörler ve kanserler de idrar kaçırma sorununa neden olabilmektedir.
İdrar Kaçırma Sorunu Ertelenmemeli!
İdrar kaçırma sorunlarının zamanında tedavi edilmesi gerektiğini belirten Dr. Âzer Aras Uluğ, “Eğer bir kadın idrar kaçırma problemi yaşıyorsa ve bunu önemsemeyip ertelemeye çalışıyorsa, bu durum ileride daha ciddi sorunlara yol açabilir. İdrar kaçırmanın yarattığı olumsuz etkiler yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal boyutları da içerir. Kişi zamanla sosyal yaşamdan uzaklaşabilir ve yalnızlaşabilir” diyerek önemli bir noktaya değiniyor.
Ayırıcı Tanının Önemi
İdrar kaçırmanın nedenini belirlemenin büyük önem taşıdığını vurgulayan Uluğ, “İdrar kaçırma, birçok nedene bağlı olarak gelişebilir; MS (multiple skleroz), kanser, sinir sistemi problemleri, mesanede taş veya tümör gibi hastalıklar da bu sorunu tetikleyebilir. Ayrıca, omurga zedelenmeleri, sinirsel hastalıklar veya Parkinson, Alzheimer gibi rahatsızlıklar da idrar kaçırma sorununu artırabilir” diyor.
Bu tür durumlar genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkar ve tedavi yöntemleri bu tür sorunların tipine göre değişiklik gösterir.
İdrar Kaçırma Muayenesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
İdrar kaçırma sorunu olan hastaların muayene süreci hakkında bilgi veren Dr. Âzer Aras Uluğ, “Hastalar hekimlerine gittiğinde öncelikle jinekolojik muayene yapılır. Bu muayenede idrar kesesinde sarkma olup olmadığına, mesane boyu ile idrar kanalı arasındaki açının bozulup bozulmadığına bakılır. Ayrıca rahimde sarkma veya bağırsakta fıtıklaşma olup olmadığı da değerlendirilir” diyor.
Muayene sırasında ayrıntılı anamnez alınarak, işeme günlüğü istenmektedir. “İşeme günlüğü, 24 saat boyunca alınan sıvı miktarının ve yapılan idrarın kaydedildiği bir çizelgedir. Bu günlükte iki idrar arasında geçen süre, hangi aralıklarla idrar kaçırıldığı gibi bilgiler sorgulanır” diye devam ediyor Uluğ.
Hekim, hastaya öksürük veya hapşırma ile idrar kaçırıp kaçırmadığını sorar. “Eğer karın içi basıncını artıran öksürme, hapşırma, gülme gibi durumlarla idrar kaçırma söz konusuysa, bu stres tipi idrar kaçırma olarak değerlendirilir ve tedavi yöntemi diğerlerinden oldukça farklıdır” diyor. Çocuk sayısını tamamlamış hastalara genellikle cerrahi müdahale planlanırken, çocuk sahibi olmayı düşünenlere ise vajinal karbondioksit lazer ve trombositten zengin plazma (PRP) tedavileri uygulanır.
İlişkileri Olumsuz Etkileyebilir!
İdrar kaçırma sorununun evlilik yaşantısını da olumsuz etkileyebileceğini belirten Uluğ, “Hastalar, cinsel ilişki sırasında penisin hareketleri sırasında ya da orgazm anında idrar kaçırabilirler. Bu durum, kadınların cinsel ilişkiden uzaklaşmasına, kendilerini kötü hissetmelerine ve ilişkilerinde mahcubiyet duymalarına neden olabilir. Zamanla bu durum, kişinin ilişkiden kopmasına ve cinsel isteksizlik geliştirmesine yol açabilir” diyor.
Bu nedenle, idrar kaçırma sorunları detaylı bir şekilde değerlendirildikten sonra, hekim hastanın durumuna göre özel bir tedavi planı oluşturur. Tedavi seçenekleri arasında yaşam şekli değişiklikleri, egzersiz programları, lazer uygulamaları, minimal invaziv yöntemler ve cerrahi müdahale bulunmaktadır. Hangi yöntemin uygulanacağı, hekim tarafından hastanın durumu ve ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir.
