Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemeye göre, Türk lirası mevduat ve fonlarda stopaj oranları artırıldı.
Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi uyarınca yapılan değişiklikle, 6 ay vadeli mevduatta stopaj oranı yüzde 7,5’ten yüzde 10’a, 1 yıla kadar vadeli olanlarda yüzde 5’ten yüzde 7,5’e, 1 yıldan uzun vadeli mevduatlarda ise yüzde 2,5’ten yüzde 5’e yükseltildi. Bu oranlar 31 Ocak 2025’e kadar geçerli olacak.
Gelir Vergisi Kanunu Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu, Türkiye’de bireylerin ve kurumların elde ettiği gelirlerden vergi alınmasını düzenleyen yasal çerçevedir. 1960 yılında yürürlüğe giren ve günümüze kadar çeşitli değişikliklere uğrayan bu kanun, kişilerin yıllık gelirlerinden elde edilen kazançların belirli oranlarda vergilendirilmesini sağlar. Gelir Vergisi Kanunu, ülkenin vergi sisteminin temel taşlarından biridir ve adil, dengeli bir vergi tahsilatını amaçlar.
Gelir Türleri ve Vergilendirme:
Kanuna göre, gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların toplamını ifade eder. Gelir Vergisi Kanunu kapsamında altı farklı gelir türü vergilendirilir:
- Ticari Kazançlar: Şahıs işletmeleri veya serbest meslek erbapları gibi ticari faaliyetlerden elde edilen kazançları kapsar.
- Zirai Kazançlar: Çiftçilik, hayvancılık gibi tarımsal faaliyetlerden elde edilen gelirleri içerir.
- Ücret Gelirleri: Çalışanların işyerlerinden aldıkları maaş, prim ve benzeri ücret gelirleri bu gruba girer.
- Serbest Meslek Kazançları: Avukat, doktor, mühendis gibi serbest meslek sahiplerinin elde ettiği kazançlardır.
- Gayrimenkul Sermaye İratları: Konut, işyeri gibi gayrimenkullerin kiralanması yoluyla elde edilen kira gelirlerini içerir.
- Menkul Sermaye İratları: Hisse senedi, tahvil gibi yatırımlardan elde edilen kar payı, faiz gibi gelirleri kapsar.
Gelir Vergisi Oranları ve Matrah Dilimleri:
Gelir Vergisi Kanunu, gelir türlerine göre vergi oranlarını belirler ve bu oranlar genellikle artan oranlıdır. Gelir vergisi oranları, matrah dilimlerine göre değişir ve düşük gelirler için daha düşük oranlar, yüksek gelirler için daha yüksek oranlar uygulanır. Kanun, vergilendirilecek gelirin hesaplanması için çeşitli muafiyet ve istisnalar da sunar, bu da bireylerin bazı gelirlerini belirli durumlarda vergiden muaf tutar.
Geçici Maddeler ve Düzenlemeler:
Kanun, ekonomik değişimlere hızlı uyum sağlayabilmek amacıyla geçici maddelerle güncellenir. Örneğin, yakın dönemde Türk lirası mevduat ve fonlarda stopaj oranlarının artırılması, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi ile düzenlenmiştir. Bu tür geçici maddeler, ekonomik şartlara göre vergi oranlarını ve matrahlarını geçici olarak değiştirebilir.
Gelir Vergisi Kanunu, bireylerin elde ettikleri gelir türlerine göre adil bir vergi sisteminin kurulmasını sağlar ve Türkiye’de kamu gelirlerinin büyük bir kısmını oluşturarak ülkenin mali yapısının temelini oluşturur.
